سازمان ملل سکوی مانور دیپلماسی ایرانی؛نمایش عقلانیت و اقتدار در«منهتن»

رییس جمهور به سازمان ملل می رود تا از جایگاه مجمع عمومی در «منهتن» نیویورک، شاهد مانور هوشمندانه دیپلماسی برای اثرگذاری در معادلات و محاسبات جهانی و نمایش عقلانیت و اقتدار باشیم.

قطره؛ گروه سیاست - رامین عبدالله شاهی: رییس‌جمهور امروز بعد از نواختن زنگ اول مهر عازم نیویورک خواهد شد و صبح چهارشنبه به وقت محلی و عصر به وقت تهران در صحن سازمان ملل سخنرانی خواهد داشت. پزشکیان دیدار و رایزنی‌هایی نیز با رؤسای کشورهای مختلف و دبیرکل سازمان ملل و نشست‌هایی با اندیشکده‌ها، برخی مجامع و ایرانیان مقیم نیز خواهد داشت.

رییس دولت چهاردهم به محل سازمان ملل در منهتن نیویورک در ایالات متحده آمریکا برای حضور در مجمع سالانه سران 193 کشور عضو، به ینگه دنیا می‌رود و نگاه‌های بسیاری به او و سخنرانی اش در مجمع عمومی سازمان ملل خواهد بود. در حقیقت پزشکیان به سازمان ملل می‌رود تا از جایگاه مجمع عمومی، شاهد مانور هوشمندانه دیپلماسی برای اثرگذاری در معادلات و محاسبات جهانی و نمایش عقلانیت و اقتدار، باشیم.

قابل توجه است این سفر در ادامه دیپلماسی فعال ایران در عرصه جهانی و در تداوم سفرهای رؤسای جمهوری اسلامی ایران از دولت شهید رجایی تاکنون است. این سفر، معمولاً نشست سران کشورهای عضو سازمان ملل در هفته سوم ماه سپتامبر هر سال میلادی آن هفته آغاز می‌شود، تا در مهم‌ترین و بزرگ‌ترین رویداد سیاسی جهان، نام ایران به‌عنوان یکی از کهن‌ترین کشورهای جهان در قله دیپلماسی جهان طنین‌انداز شود و مانور قدرت، عقلانیت، صلح‌طلبی و منطق عزتمندانه ایرانیان در مسائل مهم جهانی در ویترین سازمان ملل در سطح جهانی مطرح شود. در حقیقت «مجمع عمومی» سازمان ملل متحد یکی از شش رکن این نهاد بین‌المللی است که هشتادمین دوره آن با حضور سران و هیئت‌هایی از 193 عضو سازمان ملل و با شعار «با همدیگر بهتر: 80 سال و بیشتر از آن برای صلح، توسعه و حقوق بشر» از یکم تا هفتم مهرماه سال جاری در مقر اصلی این سازمان در نیویورک برگزار می‌شود.

دومین سفر پزشکیان و بیست و چهارمین سفر رییس جمهوری ایران به سازمان ملل متحد

پزشکیان برای دومین بار، بیست و چهارمین مسافر یک رییس جمهور اسلامی ایران به سازمان ملل متحد خواهد بود. در گذشته و از دولت چهارم جمهوری اسلامی، رییس‌جمهور ایران برای اولین بار در مجمع عمومی سازمان ملل حاضر شد. مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، که در آن زمان رییس‌جمهور کشورمان بودند. در روزهای 31 شهریور و اول مهر 1366، برای اولین بار به‌عنوان رییس‌جمهوری اسلامی ایران به مجمع عمومی سازمان ملل رفتند و به ایراد سخنرانی پرداختند. سخنرانی ایشان بسیار اثرگذار و قاطع بود، به گونه‌ای که به دلیل دامنه افشاگری جنایات آمریکا علیه کشورمان، نماینده ایالات متحده مجبور شد در اواسط سخنرانی آیت الله خامنه ای، با عصبانیت سالن را در خاک آمریکا، ترک کند.

من از ایران می‌آیم

حضرت آیت الله خامنه ای در بخشی از سخنرانی خود گفتند: «من از ایران می‌آیم، که زادگاه پرآوازه‌ترین و درعین‌حال ناشناخته‌ترین انقلاب‌های دوران معاصر است. انقلابی بر پایه دین خدا و در امتداد راه پیامبران و مصلحان بزرگ الهی؛ راهی به درازای همه‌ی تاریخ بشر. ریشه استوار و اندیشه‌ی زیربنایی این انقلاب جهان‌بینی توحیدی اسلام است.»

هرچند پیش از حضور آیت‌الله خامنه‌ای در مهر 1359، و زمانی که شهید محمدعلی رجایی نخست‌وزیر دولت اول جمهوری اسلامی در دوران ریاست‌جمهوری ابوالحسن بنی‌صدر بود، به جهت تجاوز رژیم بعث عراق به کشورمان به شورای امنیت سازمان ملل سفر کرد و به ایراد سخنرانی پرداخت، اما این سفر برای حضور در اجلاس سالانه سران کشورهای جهان در مجمع عمومی و در مقام ریاست جمهوری نبود. پس از تنها سفر مقام معظم رهبری به سازمان ملل، حجت الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی در سال 1370 یک‌بار، حجت الاسلام سید محمد خاتمی در سال‌های 1377، 1379 و 1380 سه‌بار، محمود احمدی‌نژاد در تمام سال‌های ریاست‌جمهوری خود یعنی هشت‌بار، حجت الاسلام حسن روحانی به جز سال پایانی ریاست‌جمهوری خود که به دلیل شروع بیماری کرونا محقق نشد، هفت‌بار، و شهید آیت الله سید ابراهیم رییسی نیز در سال‌های 1401 و 1402 دو بار به سازمان ملل، رفتند.

هرچند مسعود پزشکیان نیز در سال گذشته در حالیکه به تازگی رییس جمهور شده بود، به مجمع عمومی رفت و برای نخستین بار سخنرانی خود را به‌عنوان رییس دولت چهاردهم ایراد کرد، اما سفر سال جاری در شرایطی انجام می‌شود که در یک سال گذشته و به‌ویژه در چند ماه اخیر، ایران و منطقه به دلیل تجاوزات رژیم صهیونیستی روزهای حساس و تعیین‌کننده‌ای را پشت سر گذاشت.

تجاوز هوایی صهیونیست‌ها در 23 خرداد گذشته و بروز دفاع مقدس 12 روزه در برابر تهاجمات اشغالگران قدس، با پاسخ قاطع کشور ما مواجه شد؛ همچنین حمله آمریکا و اسراییلِ به عنوان دو قدرت اتمی به تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان، منطقه را در آستانه تنشی بزرگ قرار داد؛ اما پس از آن، این رژیم در ادامه نقض قوانین بین‌المللی به قطر حمله کرد. هرچند جمهوری اسلامی همچنان خود را متعهد به معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) می‌داند، اما در ادامه سیاست صلح طلبانه خود و علی‌رغم توافق‌نامه اخیر خود در مصر با آژانس بین‌المللی هسته‌ای، تروییکای اروپایی با بهانه‌تراشی‌های متعدد و در حالی‌که خود به هیچ عنوان به تعهداتشان در برجام پایبند نبودند، توانستند مکانیسم ماشه را پیش برده و آن را در آستانه فعال‌سازی نهایی قرار دهند. این در حالی است که کشورمان در شدیدترین و بی‌سابقه‌ترین تحریم‌های جهانی قرار دارد و همواره به تعهدات خود در برجام در ازای انجام تعهدات طرف‌های مقابل و نیز حضور بازرسان انرژی اتمی برای بررسی پیشرفت‌های صلح‌آمیز کشورمان، پایبند بوده است.

پزشکیان در شرایطی به مجمع عمومی سازمان ملل خواهد رفت که نیک می‌داند میراث‌دار رؤسای جمهور بزرگی همچون مقام معظم رهبری که در زمان خود رییس‌جمهور بودند و نیز شهید آیت الله سید ابراهیم رییسی است که با در دست گرفتن تصویر شهید قاسم سلیمانی و نیز قرآن، مظلومیت، روح صلح‌طلبی و عدالت‌خواهی ایرانیان را به گوش جهانیان رساند. رییس دولت چهاردهم به غایت آگاه است که لازم است به‌طور شفاف و بدون لکنت، مواضع تهران را در سخنرانی‌ها و دیدارها با مقامات کشورهای مختلف در موضوعاتی چون نسل‌کشی در غزه، تجاوز دو قدرت اتمی به ایران، بی‌قانونی تروییکای اروپایی در فعال‌سازی مکانیسم ماشه و تحریم‌های غیر قانونی علیه ایران را مطرح کند. همچنین در مواضع خود برای مقابله با یک‌جانبه‌گرایی آمریکایی‌ها در منطقه و جهان، استفاده از ظرفیت‌های دیپلماتیک برای گسترش روابط با کشورهای همسو از جمله همسایگان و اعضای بریکس و شانگهای بخصوص در حوزه اقتصادی، بهره‌برداری از انزوای رژیم صهیونیستی در افکار عمومی به‌ویژه در میان مردم، دانشجویان و نخبگان آمریکایی و نیز اوج‌گیری روح ملی‌گرایی ایرانیان در داخل و خارج پس از حمله و تجاوز اسراییل به کشورمان تلاش‌های لازم صورت گیرد.

در عین حال می‌توان گفت سفر رییس‌جمهور به سازمان ملل، مهم‌ترین رویداد سیاسی و دیپلماتیک کشورمان در طول سال است و همه نگاه‌ها به آن و سخنرانان مجمع است. بی‌تردید لحظه‌به‌لحظه حضور پزشکیان و هیئت همراه، مورد رصد دوربین‌های خبرنگاران خواهد بود. همگان به خاطر دارند که حتی نحوه فرود زیبا و کاملاً حرفه ای هواپیمای حامل رییس جمهور در فرودگاه جان اف کندی نیویورک در سال گذشته از نظر رسانه‌ها و مجریان شبکه‌های تلویزیونی غربی پنهان نماند و به تعریف از خلبان ایرانی آن پرداختند، لذا توان و قدرت منطق در گفتار، زبان بدن هماهنگ، متعادل و با تدبیر و قدرت، عمق نگاه و آمادگی برای واکنش‌های مختصر، مفید و اثرگذار در برابر دوربین‌ها و در جریان سخنرانی‌ها، قدرت بیان بالا، تسلط بر زبان انگلیسی و نیز مهارت‌های ذاتی در تعامل گرم، شفاف و صمیمی و البته با غرور با مقامات کشورها، خبرنگاران و افکار عمومی، همگی عواملی است که می‌تواند تصاویری ماندگار از حضور رییس‌جمهور در سازمان ملل بیافریند؛ تصاویری که گاه بیش از محتوای سخنرانی‌ها اثرگذارتر خواهند بود.

رییس‌جمهور و هیئت همراه به‌خوبی می‌دانند چالش‌های جمهوری اسلامی با غرب، آن هم در ینگه دنیا، موضوعی نیست که به‌سادگی و با چند توصیه ساده از سوی برخی نیروهای داخلی و خارجی قابل رفع باشد؛ بخصوص که در بهار گذشته شاهد مذاکرات غیر مستقیم با آمریکایی‌ها بودیم و این واشنگتن و پایتخت منطقه‌ای آن یعنی تل آویو بود که با بمب و موشک بر میز مذاکره حمله کردند. آنها به دنبال هژمونی و یک‌جانبه‌گرایی در منطقه هستند و ذات انقلاب اسلامی، پذیرای این زورگویی نخواهد بود. هرچند باید از همه فرصت‌های دیپلماتیک برای بهبود شرایط سیاسی و رفع تحریم‌ها بهره‌برداری کرد، اما بسیاری از ژست‌های نمایشی مقامات غربی در پشت دوربین‌ها درباره صلح و عدالت جهانی، چیزی جز تزویری منافقانه نیست؛ لذا لازم است در سازمان ملل از هر فرصت برای توسعه روابط با کشورهای مهم عضو شانگهای، بریکس و نیز کشورهای جنوب جهانی بهره‌برداری شود. همچنین گفتنی است، در سطح کشورهای اسلامی و عربی و در حمایت از مردم غزه و قطر که مورد تهاجم اسراییل قرار گرفته‌اند، ظرفیت‌های بزرگی برای همکاری با کشورهای همسو از جمله پاکستان، مصر، ترکیه، عراق و دیگر کشورها وجود دارد.

ضمن آنکه رییس‌جمهور کشورمان می‌تواند از کارت‌های مهمی در مذاکره با کشورهای غربی، از جمله توان بومی و نابود نشدنی توان صنعت هسته‌ای کشور، افزایش سرمایه اجتماعی، همبستگی و انسجام ملی پدیدآمده در ایران طی دفاع مقدس 12 روزه، توان بالای دفاعی کشور، روابط راهبردی با کشورهای شرقی، ظرفیت فنی و علمی نخبگان ایرانی، تاب‌آوری اقتصاد کشور در برابر تکانه‌های ناشی از تحریم‌های ظالمانه غرب و ظرفیت‌های معنوی، فرهنگی و تاریخی تمدن کهن ایرانی به عنوان محورهایی از عمق راهبردی ایران برای گره گشایی از مشکلات کشور به خصوص خنثی سازی مکانیسم ماشه و در مسیر پیشبرد اهداف دیپلماتیک کشور، بهره برداری کرد.

پزشکیان در یک نقطه تاریخی قرار گرفته است

عباس گودرزی سخنگوی هیئت رییسه مجلس شورای اسلامی در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس، نوشت: جناب آقای پزشکیان در یک نقطه تاریخی قرار گرفته است. به زودی در میان سران 190 کشور در سازمان ملل سخنرانی خواهد کرد. این فرصت طلایی باید در جهت دفاع از حق و بیان اقتدار و عظمت ایران و رسوایی آمریکا و اسراییل جنایتکار صرف شود. باید ملت‌ها از تریبون جهانی متوجه شوند که اعتماد به آمریکا جز هزینه هیچ دستاوردی ندارد و بالاترین سرمایه، استقلال و اقتدار ملی کشورهاست.

نماینده مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: باید مظلومیت و حقانیت ایران در جنگ 12 روزه علیه تمامیت ایران و عمق جنایات دشمنان ملت بزرگ ایران فریاد زده شود و فصلی نو در نظم نوین جهانی و پایان یکجانبه گرایی در جهان آغاز شود.

لازم است گفته شود چگونه در میانه مذاکرات، موشک‌های اسراییل و آمریکا بر سر میز مذاکره اصابت کردند

حجت‌الاسلام محمدعلی ابطحی عضو شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز در خصوص سفر رییس جمهور به سازمان ملل، گفت: لازم است شرح وقایعی که در ارتباط با جنگ 12 روزه رخ داد، مطرح شود؛ اینکه چگونه در میانه مذاکرات، موشک‌های اسراییل و آمریکا بر سر میز مذاکره اصابت کردند. این تنها موقعیتی بود که از زمان انقلاب تاکنون، یک نوع مذاکره شبه‌مستقیم صورت گرفت و باید آمار و ارقام دقیق از جنایت‌ها، خرابی‌ها و اتفاقات بی‌دلیل علیه مردم ایران ارائه شود.

رییس جمهور از مردم بی گناه فلسطین بگوید

محمدصالح جوکار رییس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی با اشاره به اهمیت حضور رییس جمهور کشورمان در اجلاس آتی سازمان ملل، گفت: بدون شک سخنرانی در جمع سران کشورهای دنیا فرصت خوبی به منظور ایجاد دستاوردهای بین‌المللی برای جمهوری اسلامی ایران است. به عبارتی آقای پزشکیان باید مواضع به حق و منافع ایران اسلامی را که از سوی کشورهای اروپایی و ایالات متحده نادیده گرفته شده را بیان کند تا افکار عمومی دنیا بداند این کشورها فریبکار هستند.

وی افزود: باید در جمع سران کشورهای دنیا عنوان شود که جمهوری اسلامی آغازگر جنگ 12 روزه نبود بلکه آمریکایی‌ها و اسراییلی‌ها با حمایت و پشتیبانی اروپایی‌ها، این تجاوز نظامی را علیه ملت ایران انجام دادند. مقامات کشورهای دنیا که در نشست سازمان ملل حضور دارند باید بدانند غرب پس از اینکه در جنگ 12 روزه به اهداف خود نرسید، بلافاصله موضوع اسنپ بک را مطرح کرد که این بیانگر تناقض و یکجانبه‌گرایی علیه ملت‌های آزاده و مستقل است. به عبارتی رییس جمهور باید در مقابل مقامات کشورهای دنیا عنوان کند که اسراییلی‌ها تلاش کردند در کشورمان ترور انجام دهند و با همین رویکرد مردم بی گناه فلسطین را به قتل می‌رسانند.

باید به دنیا بگوییم که اولویت اول، دوم و سوم ما آشتی و ثبات است

زهرا سعیدی از نمایندگان مجلس در رابطه با سفر رییس جمهور به سازمان ملل متحد، با تاکید بر این‌که «جمهوری اسلامی ایران همواره به دنبال صلح و آرامش بوده است»، گفت: انتظار می‌رود که رییس جمهوری در سخنرانی خود در صحن مجمع عمومی سازمان ملل ضمن اعلام این موضوع، تصریح کند که ما همان‌قدر که طرفدار صلح، ثبات و آشتی تلاش می‌کنیم و به همان اندازه نیز برای هر شرایط دیگری آماده‌ایم؛ باید به دنیا بگوییم که اولویت اول، دوم و سوم ما آشتی و ثبات است و ما همان قدر و بلکه بیشتر از آنچه برای ثبات و آشتی آماده هستیم، برای هر رفتار دیگری هم آمادگی داریم.

سازمان ملل؛ سکوی نمایش قدرت دیپلماسی ایرانی

بدین ترتیب باید توجه داشت، سازمان ملل متحد، به‌ویژه در مجمع عمومی، همواره یکی از مهم‌ترین صحنه‌های تقابل، گفتگو و دیپلماسی میان کشورها بوده است. برای ایران، این نهاد بین‌المللی نه فقط محلی برای بیان مواضع رسمی بلکه سکویی برای نمایش قدرت نرم و ظرفیت‌های دیپلماسی به‌شمار می‌آید. نمایندگان ایران در این مجمع با حضور فعال در مذاکرات، سخنرانی‌ها و رایزنی‌های چندجانبه، می‌تواند افکار عمومی جهان را تحت تأثیر قرار دهد، تصویر متفاوتی از سیاست خارجی ایران ارائه کنند و همزمان پیام‌های راهبردی به قدرت‌های بزرگ و کانون‌های قدرت جهان مخابره کنند.

از سوی دیگر، فرصت حضور در نیویورک به تهران امکان می‌دهد تا در حاشیه اجلاس‌ها با کشورها و سازمان‌های مختلف وارد گفتگو شود؛ امری که می‌تواند به کاهش فشارها، ایجاد کانال‌های جدید همکاری و نیز برجسته‌سازی نقش منطقه‌ای و جهانی ایران کمکی شایان کند، لذا می‌توان گفت سازمان ملل بیش از آن‌که صرفاً یک نهاد بین‌المللی باشد، برای ایران سکوی نمایش قدرت دیپلماسی، هوشمندی راهبردی و توانایی اثرگذاری در معادلات و محاسبات جهانی است، تا امواج صلح طلبی، عدالت خواهی، شفافیت و اثر گذاری توأم با هوشمندی و اقتدار را بر معادلات و محاسبات جهانی داشته باشیم. در عین حال همه چشم انتظار رییس جمهور پزشکیان برای نمایش و مانور قدرت سیاسی و دیپلماتیک و اوج گیری ایران به قله عزت و اقتدار، در مجمع عمومی سازمان ملل و تا جای امکان گره گشایی از مشکلاتی هستیم که دشمنان برای کشور رقم زده اند.