نقش حیاتی فیزیوتراپی در مدیریت توانبخشی بیماران ام‌اس

یک فیزیوتراپیست، بر نقش حیاتی رشته فیزیوتراپی در مدیریت حرکتی و توانبخشی بیماران مبتلا به ام اس تأکید کرد.

عبدالرحمان اهوازیان دبیر شاخه ورزشی انجمن علمی فیزیوتراپی ایران، به بهانه روز جهانی ام‌اس، در گفتگو با قطره، گفت: مولتیپل اسکلروزیس یا همان ام اس، یک بیماری خودایمنی مزمن و پیش‌رونده است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به پوشش محافظ اعصاب (میلین) در مغز و نخاع حمله می‌کند. این اختلال در انتقال پیام‌های عصبی، منجر به بروز علائمی نظیر ضعف و گرفتگی عضلات، بی‌حسی، اختلال در تعادل، خستگی شدید و گاه مشکلات بینایی و گفتاری می‌شود.

وی با اشاره به شیوع این بیماری در سنین 20 تا 40 سالگی و در میان زنان، افزود: اگرچه ام‌اس درمان قطعی ندارد، اما می‌توان با رویکرد چندجانبه، روند پیشرفت آن را کنترل کرده و کیفیت زندگی بیماران را حفظ کرد. در این میان، فیزیوتراپی نه‌تنها یک مداخله حمایتی، بلکه در بسیاری از موارد یک درمان محوری و مؤثر محسوب می‌شود.

فیزیوتراپی؛ ابزار حیاتی برای حفظ عملکرد فیزیکی

به گفته اهوازیان، با توجه به تأثیر مستقیم ام‌اس بر تعادل، قدرت عضلانی و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره، مداخلات فیزیوتراپی می‌توانند به صورت چشمگیری از بروز ناتوانی‌های حرکتی جلوگیری کنند.

وی ادامه داد: در فیزیوتراپی، برنامه درمانی با توجه به شرایط هر فرد و شامل ارزیابی دقیق عملکرد، خستگی، تعادل و راه‌رفتن آغاز می‌شود و با طراحی تمرینات هدفمند ادامه می‌یابد.

اهوازیان گفت: این برنامه‌ها شامل، تمرینات مقاومتی و تعادلی، تکنیک‌های درمان دستی، تحریک الکتریکی عضلات، تمرینات تنفسی و ذهن-بدن و آموزش وضعیت صحیح بدن و صرفه‌جویی در انرژی است.

وی افزود: آموزش بیمار و خانواده بخش جدایی‌ناپذیر از درمان است. به بیماران یاد می‌دهیم چطور با خستگی مقابله کرده، فعالیت‌هایشان را مدیریت کرده و در عین حال مستقل باقی بمانند.

درمانی پویا و انعطاف‌پذیر برای بیماری نوسان‌پذیر

یکی از ویژگی‌های مهم بیماری ام‌اس، نوسانات جسمی و حرکتی است، اهوازیان در این باره توضیح داد: یک بیمار ممکن است روزی آمادگی خوبی برای تمرین داشته باشد و روز دیگر دچار ضعف و خستگی شدید شود. بنابراین برنامه فیزیوتراپی باید کاملاً منعطف و قابل تطبیق با وضعیت روزانه بیمار باشد.

وی افزود: تمرینات فیزیوتراپی در این بیماران باید با شدت پایین اما استمرار بالا طراحی شوند تا انرژی بیمار حفظ شده و در عین حال، اعتماد به نفس او افزایش یابد.

فرهنگ‌سازی لازمه ارتقای درمان

اهوازیان در ادامه گفت: متأسفانه در جامعه ما هنوز فیزیوتراپی به‌عنوان یک درمان مکمل شناخته می‌شود و بسیاری از بیماران زمانی مراجعه می‌کنند که بخش زیادی از عملکرد حرکتی‌شان از دست رفته است. ما نیاز به فرهنگ‌سازی جدی در سطح جامعه و سیستم ارجاع پزشکی داریم.

وی تأکید کرد: آغاز به‌موقع توانبخشی می‌تواند نتایجی بسیار مؤثر و پایدار در پی داشته باشد. پزشکان، خانواده‌ها و خود بیماران باید بدانند که فیزیوتراپی بخش اصلی درمان در ام‌اس است، نه گزینه‌ای جانبی.

فیزیوتراپی، تمرین زندگی است

اهوازیان در پایان با نگاهی امیدبخش، گفت: ام‌اس پایان راه نیست. فیزیوتراپی فقط تمرین عضله نیست، تمرین زندگی است؛ راهی برای بازگرداندن استقلال، عزت‌نفس و احساس کنترل. به بیماران توصیه می‌کنم با امید، پیگیری و دانش، مسیر درمان را جدی بگیرند. فیزیوتراپی در ام‌اس یعنی، ایستادن دوباره، راه‌رفتن دوباره و زندگی دوباره.